Kunstwerk

Een “vastelaoves” kunstwerk voor het Louverriêk Buchten

In 2001 hebben wij als vereniging de gemeente Sittard-Geleen-Born benaderd om te bekijken of in onderlinge samenwerking een “vastelaoves” kunstwerk gerealiseerd kon worden op de Buchter Markt. Wij hadden op dat moment geen enkel idee hoe een dergelijk kunstwerk zou moeten uitzien. Aanleiding om toen te reageren bij de gemeente waren de plannen om een herinrichting van het marktplein door te voeren waarin ook ruimte was opgenomen voor het plaatsen van een kunstwerk. De gemeente heeft destijds naar aanleiding van het door ons getoonde initiatief positief gereageerd en ons uitgenodigd voor een eerste gesprek. Daarin hebben wij nadrukkelijk naar voren gebracht dat wij in onderlinge samenwerking met de gemeente het project verder wilde uitwerken en mogelijk realiseren. Een publiek-private samenwerking tussen enerzijds de gemeente en anderzijds onze vereniging was vanaf dat moment een feit.

Het moge duidelijk zijn dat wij als initiatiefnemer het aspect carnaval wilde opnemen in de uitgangspunten die aan een potentiële beeldend kunstenaar zouden worden aangereikt. Maar wij wilden ook andere, gemeenschappelijke aspecten zoals hechte gemeenschapszin en onderlinge verbondenheid van de Buchtenaren , de Louvermenkes en de Louverwiefkes, nadrukkelijk tot uiting laten komen. Voor met name hen moest het te realiseren kunstwerk een baken in het dorp zijn waarin zij een stimulans zien om nog in lengte van jaren mee te blijven werken aan een bloeiend verenigingsleven en daarmee aan het welzijn van onze gemeenschap. Daarnaast vonden zowel de gemeente als wij het belangrijk dat er een kwalitatief hoogwaardig kunstwerk zou worden gerealiseerd, eigentijds maar tijdloos. Voor het overige werden er geen verdere uitgebreide uitgangspunten of programma eisen geformuleerd. Zowel de gemeente als wij waren van mening dat er binnen de eerder gestelde uitgangspunten voldoende ruimte moest openblijven voor de artistieke creativiteit van de beeldend kunstenaar.

Nadat de gemeente en wij het eens waren over de uitgangspunten kwam de vraag wie gaan we benaderen voor het maken van een ontwerp voor een dergelijk kunstwerk. De gemeente stelde ons die vraag concreet. Daarbij gaf men aan dat de te benaderen beeldend kunstenaar professioneel te werk diende te gaan en reeds op basis van gerealiseerd werk een zekere reputatie moest hebben opgebouwd. In een min of meer spontane reactie van onze zijde werd toen de naam van Sjra Schoffelen genoemd, oud inwoner van ons dorp en in de kunstwereld een zeer gerespecteerd beeldhouwer. Met dat voorstel hadden wij het vertrouwen van de gemeente direct gewonnen. Een aantal voorbereidende gesprekken volgde nog om vervolgens na telefonische afspraak een eerste oriënterend gesprek aan te gaan met Sjra Schoffelen op 27 december 2001. Het einde van dat eerste gesprek resulteerde erin dat Sjra heel graag gehoor wilde geven aan ons verzoek en met veel enthousiasme en creativiteit wilde meewerken aan een kunstwerk in het dorp waarin hij maar ook zijn echtgenote zijn opgegroeid.

Vanaf het allereerste begin werd door Sjra aangegeven dat de omgeving waarin het kunstwerk zou worden geplaatst, de Buchter Markt, van essentieel belang was. Het kunstwerk moest in zijn ogen deel gaan uitmaken van een geheel en daarmee de inrichting van het marktplein nadrukkelijk versterken. Vanuit die gedachte is het idee ontstaan om het kunstwerk te situeren in de symmetrie van de bomenstructuur van de Buchter Markt.

De dimensies, de afmetingen van het kunstwerk, diende eveneens aangepast te worden aan de omgeving en de toeschouwers die zich in die omgeving bevinden. Belangrijkste referentiepunten hierbij waren de aanzet van de groene kroon van de bomen en de afstand tussen de bomen. Binnen die ruimte, tussen de bomen, kunnen de toeschouwers zich bewegen en dient het kunstwerk geen belemmering te zijn maar een wezenlijk onderdeel van die omgeving. En aldus waren de kaders, nadrukkelijk gebaseerd op organische vormgeving van de omgeving en de menselijke maten en waarden van de toeschouwer binnen die omgeving bepaald.

Binnen deze kaders bedacht de beeldhouwer een bronzen sculptuur die qua compositie refereert aan de vorm van de groene kroon van de bomen. De sculptuur werd geplaatst op een hardstenen zuil waarvan de hoogte refereert aan de stam van de bomen. Een andere gedachte bij deze vormgeving is de link met de naam van onze vereniging, Louvermen, Louver, waarvan het laatste, louver, nadrukkelijk afkomstig is van die bomen.

De beeldhouwer gaf ook aan dat het kunstwerk een bepaalde mate van spanning en nieuwsgierigheid dient op te roepen bij de toeschouwer. Het kunstwerk moet vanuit allerhande posities visueel iets te bieden hebben en de aandacht trekken van de toeschouwer. Of schoonheid van hetgeen men waarneemt daarbij een rol speelt kan men zich afvragen, in de visie van de beeldhouwer niet. Als je schoonheid loslaat komt daar iets anders dat veel boeiender en uitdagender is voor in de plaats, emoties bijvoorbeeld. De vraag is dan in hoeverre de toeschouwers bepaalde uitgangspunten zoals eerder genoemd in het kunstwerk kunnen herkennen. Volgens de beeldhouwer is dat een kwestie van erover blijven praten en vooral kijken en waarnemen, steeds weer opnieuw, om zo verrassende elementen in het kunstwerk te zien en te herkennen.

In het ontwerp zelf zit nadrukkelijk de gemeenschappelijke gedachte verwerkt. Mensen die de handen in elkaar slaan om gezamenlijk iets te ondernemen. Vanuit onze vereniging gezien is dat het gemeenschappelijk organiseren en vieren van carnaval. Uit alle richtingen komen mensen bij elkaar om met elkaar te werken, te vieren en te genieten van de goede dingen des levens. Het ultieme “vastelaoves” gevoel wordt in het kunstwerk verbeeld door vanuit een deinende, feestvierende menigte de “geis van de vastelaovend” te laten opstijgen.

Voor het vervaardigen van het brons plastiek werd een model op ware grote gemaakt. Het uiteindelijke plastiek werd met behulp van mallen, afgeleid van het model, in 5 fasen gegoten. In het ontwerp op schaal waren al veel details zichtbaar maar in het uiteindelijke kunstwerk werden die details nog veel specifieker en zelfs nu, na een aantal jaren, ontdekt de aandachtige toeschouwer nog steeds nieuwe aspecten.

De uiteindelijke totstandkoming van dit unieke kunstproject heeft veel tijd en energie gekost, maar wij zijn van mening dat het dat alleszins waard is geweest. Wij hopen dan ook dat de Buchtenaren, de Louvermenkes en Louverwiefkes, dit voor hun gerealiseerde kunstwerk in de armen blijft sluiten en voor altijd een waardige plek zal geven binnen de gemeenschap.